Warszawa, 21 października 2013 r.
Protest strony społecznej przeciwko zbyt wysokiej podwyżce akcyzy na wyroby tytoniowe na 2014.
Ministerstwo Finansów zignorowało argumenty przeciwko zbyt wysokim podwyżkom akcyzy zgłoszone przez wszystkich producentów, związki zawodowe, organizacje branżowe, plantatorów tytoniu i największe organizacje pracodawców.
Centrum im. Adama Smitha prezentuje analizę procesu konsultacji społecznych prowadzonych przez Ministerstwo Finansów nad Projektem ustawy z dnia 18 września 2013 r. o zmianie niektórych ustaw w związku z realizacją ustawy budżetowej w zakresie zmian związanych z akcyzą od wyrobów tytoniowych i suszu tytoniowego. Eksperci CAS przyjrzeli się projektowi Ministerstwa Finansów, konsultacjom społecznych z punktu widzenia ich przebiegu oraz merytorycznej argumentacji przedstawionej przez interesariuszy, jak również ostatecznemu projektowi ustawy w omawianym zakresie, przyjętemu przez Radę Ministrów.
Analiza CAS wskazuje, że Ministerstwo Finansów całkowicie zignorowało uwagi dotyczące skali wielkości podwyżek i ich wpływu na wielkość szarej strefy zgłoszone przez wszystkich 20 interesariuszy uczestniczących w konsultacjach. Krytycznie o skali tegorocznych podwyżek wypowiedziały się dwie organizacje branżowe – Krajowe Stowarzyszenie Przemysłu Tytoniowego (KSPT) w którym zrzeszeni są czterej najwięksi gracze w branży tytoniowej oraz Polskie Stowarzyszenie Przemysłu Tytoniowego (PSPT) reprezentujące lokalnych krajowych producentów, a także Pracodawcy RP, Konfederacja Lewiatan, Związek Przedsiębiorców i Pracodawców, Business Centre Club, Krajowa Izba Gospodarcza oraz związki zawodowe i przedsiębiorcy działający w branży tytoniowej (producenci, dystrybutorzy, plantatorzy) oraz Polska Izba Handlu zrzeszająca przedstawicieli handlu detalicznego. Większość partnerów społecznych zakwestionowała twierdzenia Ministerstwa Finansów o 5% skali zaproponowanej podwyżki akcyzy. Z przedstawionych danych i wyliczeń wynikało, iż de facto poziom podwyżki sięga 10%, a więc dwukrotnie przekracza skalę, o której mówiło Ministerstwo Finansów w uzasadnieniu projektu. Protest całej branży przeciwko skali podwyżki, która – jak wykazywano – jest de facto dwukrotnie wyższa niż twierdzi Ministerstwo Finansów pozostawiono bez komentarza. Zlekceważono także masowo podnoszony problem rosnącego nielegalnego handlu wyrobami tytoniowymi ograniczając się do kilku ogólnych stwierdzeń bez odniesienia się do skali tego zjawiska – wskazują eksperci CAS.
W procesie konsultacji społecznych dziesięć podmiotów (w tym producenci, związki zawodowe, związki pracodawców, plantatorzy) pozytywnie oceniło obecną strukturę akcyzy, tj. podwyższenie stawki kwotowej przy jednoczesnym braku zmian w stawce procentowej, a jedynie dwa (Philip Morris Polska Distribution sp. z o.o. oraz Polski Związek Plantatorów Tytoniu z Krakowa) wypowiedziały się za zmianą obecnej struktury opodatkowania wyrobów tytoniowych poprzez znaczące obniżenie stawki procentowej. W analizie Resortu Finansów wskazuje, że obecny system oparty na podnoszeniu stawki kwotowej, przy pozostawieniu wysokości stawki procentowej na poziomie 31,41% zapewnia równomierność podnoszenia wszystkich cen detalicznych papierosów bez względu na segment cenowy, w którym się znajdują. Według Ministerstwa Finansów taki system zapewnia równomierny wzrost cen detalicznych dla wszystkich poziomów cenowych tych wyrobów. Zapobiega to sytuacji nierównomiernego wpływu podwyższenia stawek podatku akcyzowego na poszczególne segmenty cenowe wyrobów tytoniowych oraz realizuje cel społeczny poprzez równomierne obciążenie podwyżką zarówno tanich, jak i drogich wyrobów tytoniowych. Ministerstwo Finansów w obszerny i merytoryczny sposób odniosło się do, wysuwanych przez dwóch interesariuszy, propozycji zmiany struktury akcyzy sprzeciwiając się jej – wskazuje CAS.
Dodatkowo, zdecydowana większość interesariuszy bardzo pozytywnie oceniła uszczelnienie systemu w zakresie handlu tytoniem. Chodzi tutaj głównie o definicję i eliminację tzw. tytoniu mokrego, który w bieżącym rynku pozostawał poza systemem akcyzowym.
Analizę opracowano na zlecenie: Imperial Tobacco Polska S.A., JTI Polska sp. z o.o., British American Tobacco Polska Trading sp. z o.o., Krajowego Związku Plantatorów Tytoniu, Polskiego Stowarzyszenia Przemysłu Tytoniowego oraz Związku Przedsiębiorców i Pracodawców.
Dodatkowe informacje:
Cezary Kaźmierczak, cezary.kazmierczak@smith.pl, +48 504-212-564
Robert Gwiazdowski, robert@gwiazdowski.pl, +48 601-203-443