Newsletter ZPP
Warszawa, 17 listopada 2020 r.
APEL ZPP DO KOMISJI EUROPEJSKIEJ, RADY UNII EUROPEJSKIEJ I RZĄDU POLSKIEGO:
POTRZEBNY KOMPROMIS DLA ODBUDOWY PO PANDEMII
Kwestia praworządności, zarówno w aspekcie definicji tego pojęcia, jak i praktycznego jego stosowania w kontekście bieżących wydarzeń politycznych, stanowi już od dłuższego czasu przedmiot sporu pomiędzy instytucjami unijnymi, a częścią państw członkowskich – w tym Polską.
Obecna dyskusja o wieloletniej perspektywie finansowej i potencjalnym wecie ze strony Polski i Węgier stanowi kolejną odsłonę tego sporu. Budzi ona tym większe emocje, że powiązana jest dodatkowo z funduszem na rzecz odbudowy służącym ochronie gospodarek państw członkowskich przed długofalowymi skutkami kryzysu wywołanego koronawirusem.
Związek Przedsiębiorców i Pracodawców uważa, że trwający konflikt nie sprzyja żadnej ze stron. W interesie zarówno Unii Europejskiej i jej instytucji, jak i poszczególnych państw członkowskich, jest jak najszybsze uruchomienie środków z funduszu na rzecz odbudowy.
Dla Unii to kwestia wiarygodności w obliczu kryzysu i wykazania zdolności do reagowania w sytuacjach nadzwyczajnych. W szerszym kontekście, sprawna wypłata pieniędzy z funduszu może służyć również osiągnięciu celów politycznych Komisji Europejskiej, m.in. w zakresie polityk środowiskowych. Państwom członkowskim zależy z kolei na tym, by szybko wrócić na tory wzrostu gospodarczego i w tym sensie postrzegają fundusz jako szansę.
Narastające napięcia wewnętrzne w dłuższej perspektywie zagrażać mogą jedności Unii Europejskiej. Przyszłość projektu europejskiego zależeć będzie w dużej mierze od tego, na ile instytucje unijne i przedstawiciele poszczególnych państw będą zdolni do osiągania kompromisu. Uważamy, że obecna sytuacja stanowi poważną próbę dla tej zdolności i życzylibyśmy sobie, żeby była to próba zdana.
Rozporządzenie w sprawie ogólnego systemu warunkowości w zakresie ochrony budżetu Unii w wersji przyjętej 5 listopada w pewnej mierze wróciło do kontrowersyjnych regulacji proponowanych w pierwotnym projekcie aktu, m.in. w zakresie przesłanek wskazujących na naruszenie zasady praworządności, wśród których wymieniono „zagrożenie niezależności władzy sądowniczej”, czy nieskuteczne zapobieganie, korygowanie i sankcjonowanie „arbitralnych lub bezprawnych” decyzji władz publicznych. Są to oczywiście kategorie nieostre i podatne na interpretację, a powiązanie ich z tak daleko idącą sankcją, jaką jest potencjalne zablokowanie środków unijnych, budzi zrozumiały niepokój niektórych państw członkowskich.
Mając na uwadze powyższe, uważamy że w interesie zarówno Unii Europejskiej, jak i wszystkich państw członkowskich – w tym Polski – jest jak najszybsze osiągnięcie rozsądnego kompromisu. Może on przybrać różne formy i obejmować m.in. modyfikację procedury oceny ewentualnego naruszenia praworządności, doprecyzowanie wymienionych w rozporządzeniu przesłanek wskazujących na naruszenie, czy w końcu zmianę zakresu tychże przesłanek.
Możliwości wyjścia z impasu jest zatem co najmniej kilka – apelujemy do instytucji europejskich oraz polskiego rządu o możliwie najszybsze osiągnięcie kompromisu. Możemy w tej sprawie wszyscy wygrać lub wszyscy przegrać. Kompromis jest potrzebny Unii i państwom członkowskim, aby jak najszybciej uruchomić środki na odbudowę gospodarki po kryzysie epidemicznym.
fot. webvilla / na lic. Pixabay
