Informacja prasowa: Handel UE-Ukraina na rozdrożu – perspektywa strategiczna

We wtorek, 25 marca 2025 roku, Związek Przedsiębiorców i Pracodawców (ZPP) współorganizował kolację roboczą na temat „Handel UE-Ukraina na rozdrożu: perspektywa strategiczna” we współpracy z SME Connect i European Enterprise Alliance. Wydarzenie odbyło się w Parlamencie Europejskim w Brukseli i było gospodarzem posła do Parlamentu Europejskiego NIELSA FLEMMINGA HANSENA.

Dołączyli do nas: J.E. WSEWOŁOD CZEŃCOW, szef Misji Ukrainy przy Unii Europejskiej; IHOR BRYŻATYI, dyrektor projektu i kierownik programu w zespole UE, Fundacja Konrada Adenauera; MARCIN NOWACKI, członek Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego, prezes European Enterprise Alliance, wiceprezes ZPP; RUSŁAN ILLICHOW, dyrektor generalny Federacji Pracodawców Ukrainy; JANIS AIZSALNIEKS, lider zespołu ds. polityki społeczno-ekonomicznej, jednostka ENEST.D.2 – Polityki gospodarcze i sektorowe, Komisja Europejska; SWIETŁANA TARAN, starszy pracownik naukowy w European Policy Center; NAZAR BOBICKI, dyrektor Biura UE, Ukraiński Klub Agrobiznesu (UCAB); MYCHAJŁO BNO-AIRIIAN, specjalny przedstawiciel ds. handlu, Federacja Pracodawców Ukrainy.

W swoim wprowadzeniu HORST HEITZ zapowiedział, że dyskusja będzie dotyczyć nie tylko handlu, ale także kształtowania wspólnej przyszłości Ukrainy i Unii Europejskiej. Podkreślił, że choć rynki i finansowanie są istotne, prawdziwa inwestycja oznacza także zapewnienie bezpieczeństwa, a Ukraina odgrywa kluczową rolę w stabilności Europy. Zaznaczył, że UE musi pokazać, iż Ukraina wyjdzie z tej wojny silniejsza i bardziej sukcesywna niż Rosja, aby jej obywatele mieli pewność, że ich wybór wolności był słuszny i że rzeczywiście na nim skorzystają.

W swoim przemówieniu powitalnym poseł do PE NIELS FLEMMING HANSEN podkreślił głębokie znaczenie relacji handlowych UE-Ukraina. Wspomniał o swojej niedawnej wizycie na Ukrainie, przypominając o zniszczeniach wojennych, ale także o odporności narodu ukraińskiego i niezwykłych wysiłkach na rzecz odbudowy. Podkreślił niezachwiane wsparcie Danii dla Ukrainy, zakorzenione we wspólnych europejskich wartościach demokracji, solidarności i pokoju. Hansen zaznaczył, że partnerstwo UE z Ukrainą wykracza poza ekonomię – dotyka samego rdzenia wspólnej przyszłości. Szczególną wagę, jak zaznaczył, należy przywiązywać do wspierania ukraińskich małych i średnich przedsiębiorstw (MŚP), pomagając im w dostępie do rynków unijnych i utrzymaniu połączeń z globalnym handlem, zwłaszcza w czasie wojny.

J.E. WSEWOŁOD CZEŃCOW podkreślił, że ukraiński biznes odgrywa kluczową rolę w pomaganiu dyplomatom i decydentom w zrozumieniu rzeczywistych warunków, wyzwań i możliwości na miejscu. Ambasador Czeńcow zwrócił uwagę na znaczenie wykorzystania istniejących ram prawnych, takich jak Układ Stowarzyszeniowy i DCFTA, przy jednoczesnym budowaniu pomostu ku przyszłemu członkostwu Ukrainy w UE. Wsparcie dla ukraińskiej gospodarki jest teraz kluczowe – powiedział. Wskazał na wyjątkową pozycję Ukrainy w przyczynianiu się do strategicznych celów Europy – w tym transformacji energetycznej, odporności przemysłowej i, szczególnie, bezpieczeństwa żywnościowego – pomimo trwającej wojny. Przyznał, że w UE istnieją obawy, m.in. wśród europejskich rolników, ale zaapelował do decydentów o spojrzenie na szerszy obraz i rozważenie wzajemnych korzyści. Ambasador Czeńcow zakończył, wzywając do mądrych, zrównoważonych rozwiązań opartych na dokładnych danych i wspólnych interesach. Podkreślił potrzebę opierania się tendencjom protekcjonistycznym i zamiast tego koncentrowania się na współpracy, kreatywności i szerszej wizji integracji gospodarczej Ukrainy z UE.

IHOR BRYŻATYI zwrócił uwagę, że inicjatywa Global Gateway stanowi punkt zwrotny w polityce rozwoju i handlu UE. Ihor zauważył, że choć inicjatywa opiera się na długoletnich instrumentach finansowych, jej nowy strategiczny cel koncentruje się na konkurencyjności, własnym interesie i tworzeniu globalnych korytarzy handlowych – łączących UE z regionami takimi jak Afryka, Azja Środkowa i Południowe Sąsiedztwo. Podkreślił, że ta zmiana odzwierciedla szerszą zmianę priorytetów polityki UE, równoważąc partnerstwa gospodarcze z wartościami demokratycznymi i zarządzaniem. Jednak ostrzegł, że bez większego zaangażowania państw członkowskich UE i przedsiębiorstw inicjatywa ryzykuje pozostanie zbyt skoncentrowaną na Brukseli i pozbawioną realnej własności w całej Europie.

MARCIN NOWACKI zaprezentował wspólny dokument ZPP i Federacji Pracodawców Ukrainy, który omawia trzy scenariusze przyszłości handlu: przedłużenie autonomicznych środków handlowych (ATMs), ich przedłużenie z zabezpieczeniami oraz ukierunkowane zmiany w DCFTA. Podkreślił, że stabilność i przewidywalność regulacji są kluczowe dla rozwoju relacji handlowych.

RUSŁAN ILLICHOW podkreślił odporność ukraińskiego przemysłu pomimo wojny. Zaznaczył, że handel z UE to nie przywilej, lecz konieczność dla zapewnienia miejsc pracy i stabilności gospodarczej. Wezwał do szerszego spojrzenia na relacje handlowe, wykraczającego poza sektor rolniczy, i podkreślił gotowość Ukrainy do integracji z europejskimi łańcuchami dostaw.

JANIS AIZSALNIEKS podkreślił zaangażowanie Komisji Europejskiej w proces akcesji Ukrainy do UE. Poinformował, że przegląd ukraińskiego ustawodawstwa jest już na zaawansowanym etapie. Zaznaczył znaczenie infrastruktury handlowej i wskazał na możliwości dalszej liberalizacji w ramach DCFTA.

SWITŁANA TARAN zaznaczyła, że Ukraina powinna stopniowo integrować się z jednolitym rynkiem UE. Wezwała do unikania nowych ograniczeń handlowych i wskazała na potrzebę rewizji niektórych taryf. Podkreśliła, że Ukraina nie jest zagrożeniem dla rolnictwa UE, lecz kluczowym partnerem gospodarczym.

NAZAR BOBICKI zwrócił uwagę na strategiczne znaczenie ukraińskiego sektora rolnego dla UE. Wskazał, że dostawy ukraińskiego zboża pomogły w odbudowie europejskiego rynku drobiu i stabilizacji cen cukru. Wezwał do długoterminowego podejścia do handlu rolnego, które umocni pozycję UE na globalnym rynku żywności.

MYCHAJŁO BNO-AIRIIAN podkreślił, że handel UE-Ukraina powinien być traktowany jako element szerszej strategii integracyjnej. Wskazał na konieczność zmiany narracji dotyczącej handlu, tak aby nie sprowadzał się on jedynie do kilku produktów rolnych. Wezwał do stabilnych i przewidywalnych regulacji oraz strategicznego podejścia do długoterminowej współpracy.