Warszawa, 22 stycznia 2020 r.
Komentarz Związku Przedsiębiorców i Pracodawców dot. obowiązku notyfikacji projektu ustawy o zmianie niektórych ustaw w związku z promocją prozdrowotnych wyborów konsumentów
Projekt ustawy o zmianie niektórych ustaw w związku z promocją prozdrowotnych wyborów konsumentów pojawił się na stronie Rządowego Centrum Legislacji pod koniec grudnia 2019 roku i wywołał zrozumiałe poruszenie w środowisku przedsiębiorców. Zakłada on przede wszystkim wprowadzenie do polskiego systemu nowego podatku (nazywanego w projekcie błędnie „opłatą”) od sprzedaży napojów słodzonych cukrem lub innymi substancjami słodzącymi – już od kwietnia 2020 roku, a nie jak zapowiadano w Narodowej Strategii Onkologicznej od 2022 roku. Pośpiech w procedowaniu projektu, poza faktem iż jest niemożliwy do zaakceptowania z punktu widzenia podstawowych reguł uczciwych konsultacji społecznych, może rodzić bardzo poważne konsekwencje innego rodzaju. Polski projektodawca całkowicie nie dostrzega faktu, że proponowane regulacje mogą stanowić przepisy techniczne, podlegające obowiązkowi notyfikacji do Komisji Europejskiej.
Zgodnie z art. 1 pkt f ppkt iii dyrektywy 2015/1535 Parlamentu Europejskiego i Rady z 9 września 2015 roku ustanawiającej procedurę udzielania informacji w dziedzinie przepisów technicznych oraz zasad dotyczących usług społeczeństwa informacyjnego, przepisy techniczne de facto obejmują specyfikacje techniczne lub inne wymogi bądź zasady dotyczące usług, które powiązane są ze środkami fiskalnymi lub finansowymi mającymi wpływ na konsumpcję produktów lub usług przez wspomaganie przestrzegania takich specyfikacji technicznych lub innych wymogów bądź zasad dotyczących usług. Art. 5 dyrektywy stanowi, że państwa członkowskie niezwłocznie przekazują Komisji wszelkie projekty przepisów technicznych, z wyjątkiem tych, które w pełni stanowią transpozycję normy międzynarodowej lub europejskiej.
Projektowane przepisy zawierają specyfikacje (zawartość cukru/substancji słodzących/substancji aktywnych) powiązane ze środkami fiskalnymi (podatkiem), które w założeniu projektodawców mają mieć wpływ na konsumpcję produktów (napojów słodzonych/zawierających substancje aktywne). Tym samym, regulacje te spełniają wszystkie przesłanki potrzebne do tego, by uznać je za przepisy techniczne podlegające obowiązkowi notyfikacji. Tezę tę potwierdza fakt, że analogiczne przepisy zostały notyfikowane Komisji Europejskiej przez rządy Estonii czy Irlandii.
Dyrektywa nie określa wprost konkretnych sankcji wynikających z naruszenia obowiązku notyfikacji przepisów technicznych. Z orzecznictwa TSUE wynika jednak, że może on spowodować nieskuteczność regulacji wobec osób fizycznych. Praktyczne skutki takiego rozstrzygnięcia w przypadku braku notyfikacji przepisów wprowadzających „podatek cukrowy” w Polsce są trudne do przewidzenia.
Związek Przedsiębiorców i Pracodawców podkreśla swój negatywny stosunek do omawianej regulacji. Pominąwszy jednak jej zawartość merytoryczną, nadzwyczajnie szybkie tempo procesu legislacyjnego może negatywnie wpłynąć nie tylko na samą jakość przepisów, lecz również na realizację zobowiązań ciążących na Polsce, jako państwie członkowskim Unii Europejskiej. Apelujemy do projektodawcy o rozwagę i ponowne przeanalizowanie projektu pod kątem konieczności dokonania jego notyfikacji.
Fot. Saramukitza/pixabay.com