Newsletter ZPP
Warszawa, 3 czerwca 2019 r.
KOMUNIKAT ZWIĄZKU PRZEDSIĘBIORCÓW I PRACODAWCÓW DOT. NIEPOKOJĄCYCH ZMIAN ZAWARTYCH W PROJEKCIE ZMIANY KODEKSU KARNEGO ORAZ PROJEKCIE ZMIANY USTAWY
O KSZTAŁTOWANIU USTROJU ROLNEGO
Związek Przedsiębiorców i Pracodawców chciałby zwrócić uwagę na dwie niepokojące zmiany prawne zawarte w projektach ustaw nowelizujących, odpowiednio, kodeks karny, oraz ustawę o kształtowaniu ustroju rolnego.
W zakresie pierwszego (projekt ustawy o zmianie ustawy – Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw, druk sejmowy nr 3451) , zauważyć można niezrozumiałe rozszerzenie katalogu osób pełniących funkcję publiczną na zupełnie nowe, nieujęte w nim wcześniej grupy. Zgodnie z dotychczasowym brzmienie art. 115 par. 19 osobą pełniącą funkcję publiczną jest:
– funkcjonariusz publiczny,
– członek organu samorządowego,
– osoba zatrudniona w jednostce organizacyjnej dysponującej środkami publicznymi, chyba że wykonuje wyłącznie czynności usługowe, a także inna osoba, której uprawnienia i obowiązki w zakresie działalności publicznej są określone lub uznane przez ustawę lub wiążącą Rzeczpospolitą Polską umowę międzynarodową.
Tymczasem, zgodnie z projektowanym brzmieniem przepisu, osobą pełniącą funkcję publiczną ma być:
– funkcjonariusz publiczny,
– członek organu samorządowego,
– osoba zatrudniona w krajowej lub zagranicznej jednostce organizacyjnej dysponującej środkami publicznymi, a także w organizacji międzynarodowej, której członkiem jest Rzeczpospolita Polska, chyba że wykonuje ona wyłącznie czynności usługowe,
– członek zarządu, rady nadzorczej lub komisji rewizyjnej, prezes, dyrektor lub jego zastępca, prokurent, główny księgowy lub skarbnik w przedsiębiorstwie państwowym; spółce handlowej z udziałem Skarbu Państwa, samorządu terytorialnego lub państwowej osoby prawnej; spółdzielni; innej organizacji krajowej,
– inna osoba, której uprawnienia i obowiązki w zakresie działalności publicznej są określone lub uznane przez ustawę lub wiążącą Rzeczpospolitą Polską umowę międzynarodową.
Wątpliwości dotyczą rozszerzenia katalogu o osoby pełniące określone funkcje w „organizacji krajowej”. Trzeba podkreślić, że kodeks karny nie zawiera definicji pojęcia „organizacji krajowej”, mimo że posługuje się tym pojęciem w art. 230 par. 1 sankcjonującym przestępstwo płatnej protekcji biernej. Według jednak dominującej linii interpretacyjnej, wydaje się, że za organizację krajową uznać można dowolną zorganizowaną strukturę o zasięgu ogólnokrajowym. Trudno znaleźć uzasadnienie dla traktowania np. skarbnika, czy nawet prezesa takiej organizacji, która nie dysponuje pieniędzmi publicznymi, jako osoby pełniącą funkcję publiczną. Taka kwalifikacja nie jest bowiem pozbawiona konsekwencji prawnych i ma swoje określone skutki na gruncie przestępstw takich jak łapownictwo, czy przekupstwo. Do tej pory jako osoby pełniące funkcję publiczną traktowane były osoby działające wewnątrz sektora publicznego, tak odmienne potraktowanie tej materii przez projektodawcę w ramach omawianego projektu narusza rozgraniczenie między tymże sektorem publicznym, a sektorem pozarządowym, i wydaje się być zupełnie nieuzasadnione.
W projekcie nowelizacji ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego zaś, pojawiła się propozycja wprowadzenia nowego art. 4b, który przyznaje Krajowemu Ośrodkowi Wsparcia Rolnictwa nowe kompetencje. Chodzi mianowicie o możliwość nabywania na własność Skarbu Państwa nieruchomości rolnych „w celu poprawy struktury obszarowej gospodarstw rolnych”, a także nabywanie „odpłatnie albo nieodpłatnie”, na własność Skarbu Państwa, akcji i udziałów w spółkach prawa handlowego, jeżeli wymaga tego realizacja zadań wynikających z polityki państwa w zakresie wdrażania i stosowania instrumentów wsparcia rolnictwa, aktywnej polityki rolnej oraz rozwoju obszarów wiejskich. Krajowy Ośrodek mógłby z własnej inicjatywy obejmować i nabywać te udziały i akcje za zgodą ministra właściwego do spraw rozwoju wsi, albo na wniosek tegoż ministra byłby do ich nabywania zobligowany.
Omawiany przepis wprowadza w istocie możliwość przejmowania przez KOWR spółek prawa handlowego, bez żadnych ograniczeń przedmiotowych (formalnie, z punktu widzenia celowości regulacji oczywiście w grę wchodziłyby tylko te związane z branżą rolno-spożywczą – jednak nie jest to wprost wyrażone). Jest to zatem możliwość swoistego wywłaszczenia (bez słusznego odszkodowania, ponieważ zakup odbywałby się po cenie rynkowej, z uwzględnieniem obciążeń – to budzi poważne wątpliwości co do zgodności przepisu z Konstytucją), a przesłanki uprawniające do niego są opisane w przepisie w sposób bardzo niejasny, stwarzając możliwość stosowania rozszerzających interpretacji.
Uważamy, że jest to bardzo niebezpieczne narządzie – będziemy monitorować, czy za jego pomocą nie próbuje się dokonywać przymusowych wywłaszczeń prywatnych przedsiębiorców.
Fot. Joergelman / pixabay.com
