Współpraca z Polską i polskim biznesem to znacząca szansa dla powojennej Ukrainy – wnioski z konferencji „Europe – Poland – Ukraine. Rebuild Together”

Warszawa, 7 października 2022 r. 

Współpraca z Polską i polskim biznesem to znacząca szansa dla powojennej Ukrainy – wnioski z konferencji „Europe – Poland – Ukraine. Rebuild Together”

Ponad 900 osób – w tym przedsiębiorców z Polski i Ukrainy, przedstawicieli samorządów lokalnych, ekspertów, parlamentarzystów i polityków, z premierem Mateuszem Morawieckim na czele – wzięło udział w organizowanej przez ZPP i WEI międzynarodowej konferencji “Europe – Poland – Ukraine. Rebuild Together”.

Zainteresowani spotkali się w stołecznym hotelu Hilton Warsaw City żeby rozmawiać o możliwościach współpracy biznesów Polski i Ukrainy, warunkach niezbędnych dla jej rozwoju oraz wyzwaniach stojących przed wspólnotą obu tych krajów.

Z tego żywego spotkania wynika jedno – to właśnie polsko-ukraińska współpraca będzie kluczowa dla procesu odbudowy Kijowa. Ukraińscy przedsiębiorcy potrzebują polskiego doświadczenia w procesie transformacji gospodarczej i społecznej. Polski biznes, aby móc naprawdę zaangażować się w podnoszenie sąsiedzkiego kraju po wojnie, oczekuje zaś rozwiązań społecznych i prawnych.

Polska i Ukraina –  współpraca z korzyścią dla obu stron

„«I my, i wy na jednej gałęzi moskiewskiego nieszczęścia razem siedzimy» – mówił na radzie w Hadziaczu w 1658 roku hetman Iwan Wyhowski. Najwyższy czas wyciągnąć z tego wnioski” – powiedział otwierając konferencję prezes Związku Przedsiębiorców i Pracodawców Cezary Kaźmierczak.

„Przez wieki robiliśmy różnego rodzaju głupoty, nie mogąc się porozumieć. Korzystała na tym Moskwa, umiejętnie podsycając różnego rodzaju konflikty między nami i zapewniając sobie nad nami przewagę. Mam nadzieję, że ten okres mamy już za sobą. (…) Sojusz i współpraca polsko-ukraińska, jeżeli dobrze się do tego przyłożymy, może zmienić układ sił i oblicze Europy. Dzięki temu nasz region nabierze większego znaczenia politycznego i gospodarczego” – podkreślił.

O konieczności współpracy z korzyścią dla obu krajów i biznesu mówił też premier Mateusz Morawiecki. „Jesteśmy świadkami geopolitycznego zakrętu, ogromnej zmiany. Potrzebne jest zbudowanie nowej architektury bezpieczeństwa, czyli podstawy, na których ta zmiana ma się opierać” – mówił.

Wśród niezbędnych elementów szef rządu wymienił: odbudowę Ukrainy, jej przystąpienie do UE, wciągnięcie do współpracy kolejnych państw z aspiracjami do członkostwa we Wspólnocie, odpowiednie uzbrojenie polskiej armii, a także wzmocnienie sytemu obronnego w ramach NATO oraz doprowadzenie “do wielkiej reorientacji polityki energetycznej”.

Mateusz Morawiecki zaznaczył, iż Polska opowiada się za konfiskatą kapitału rosyjskiego i przeznaczeniem go na odbudowę Ukrainy. Nowa polityka energetyczna musi jego zdaniem zaś “polegać na odejściu od węglowodorów rosyjskich (…) poprzez proces sankcji, ale także zmniejszeniu zależności od węglowodorów w ogóle”.

„Kreml, Moskwa, Rosja i Putin zachowują się jak diler narkotykowy, który pierwsze dawki daje za darmo, żeby wciągnąć w nałóg przyszłą ofiarę. Właśnie tak zachowywała się Rosja wobec Niemiec i Europy Zachodniej – dając im tani gaz” – mówił.

Po wystąpieniach wprowadzających w ramach konferencji zaplanowano trzy dyskusje plenarne oraz cztery panele branżowe. Podczas pierwszej części wydarzenia rozmawiano o roli Polski w odbudowie Ukrainy, znaczeniu współpracy europejskiej oraz o tym, w jaki sposób wesprzeć polsko-ukraińską współpracę biznesową.

Panel „Odbudowa Ukrainy: jaka rola dla Polski”

W dyskusji o misji Polski w procesie stawiania Kijowa na nogi wzięli udział: minister w Kancelarii Prezydenta RP Jakub Kumoch, wiceminister spraw zagranicznych Marcin Przydacz, poseł Michał Dworczyk, posłanka Najwyższej Rady Ukrainy Yelyzaveta Yasko i prezeska Banku Gospodarstwa Krajowego Beata Daszyńska – Muzyczka.

Tematem ich dyskusji były formy pomocy Polski Ukrainie – bilateralne, bezpośrednie. Polska, jak podkreślali rozmówcy, jest sojusznikiem Ukrainy na arenie międzynarodowej. To właśnie dzięki staraniom polskiej dyplomacji udało się zwiększyć międzynarodową pomoc dla walczącego kraju. Po to jednak, jak podkreślano, by biznes polski w większym zakresie działał na rynku ukraińskim i zaangażował się w odbudowę Ukrainy, administracja obu krajów musi stworzyć przyjazne i przejrzyste przepisy.

Minister w Kancelarii Prezydenta RP Jakub Kumoch podkreślił, że to biznes będzie odbudowywał Ukrainę, a rolą państwa jest jedynie stworzenie ku temu optymalnych warunków i wspieranie Ukrainy na ścieżce do militarnego zwycięstwa. „Ukraina musi być odbudowywana za rosyjskie pieniądze, które są na Zachodzie i należy je właśnie na to przeznaczyć” – mówił.

Jak zaznaczył prezydencki minister, nie jest tak, że odbudowa zaczyna się dopiero po wojnie. Ta bowiem dzieje się już w trakcie konfliktu – mieszkańcy ogarniętego nim kraju muszą przecież żyć. „Kijów wraca do życia, Charków też. Właśnie teraz rozpoczyna się ten główny proces” – zauważył Kumoch.

Ukraińska posłanka Yelyzaveta Yasko przyznała, że Ukraina potrzebuje doświadczenia Polski z czasów transformacji, ale także pomocy przy budowie nowej infrastruktury (w tym komunikacyjnej i energetycznej) oraz pokonaniu problemów logistycznych.

„W odbudowie Ukrainy będą brali udział przedsiębiorcy, ale to politycy muszą stworzyć ramy prawne, aby bezpiecznie pobudzić biznes w Ukrainie. (…) To olbrzymie wyzwanie, co zrobić, żeby rozwinąć relacje biznesowe tych dwóch krajów i jak przełamać szereg stereotypów i problemów, z którymi realnie muszą mierzyć się przedsiębiorcy przedsiębiorcy” – przyznał członek Rady Ministrów Michał Dworczyk.

Prezeska BGK Beata Daszyńska – Muzyczka zwróciła uwagę na kwestie finansowe: „mówi się o drugim planie Marschalla, ale brakuje pieniędzy publicznych, nikt nie chce udzielić grantów, są jedynie pożyczki i właśnie tak najprawdopodobniej będzie odbudowywana Ukraina”.

Potrzeby Ukrainy i współpraca europejska

Starania Ukrainy o przyjęcie do Unii Europejskiej oznaczają, że kraj ten będzie musiał przeprowadzić reformy ustrojowe oraz zmierzyć się z dotychczasowymi bolączkami: oligarchią gospodarki i z korupcją – te wątki były głównymi podczas drugiego panelu.

Udział wzięli w nim: poseł na Sejm RP Marek Rutka, przewodniczący Grupy Pracodawców w Europejskim Komitecie Ekonomiczno-Społecznym Stefano Mallia, Sąsiedztwa i Negocjacji w sprawie Rozszerzenia Komisji Europejskiej (DG NEAR) Maciej Popowski, dyrektor generalny UkraineInvest Sergiy Tsivkach, dyrektorka Nova Post Inna Khomych oraz dyrektorka wykonawcza Ukraińskiego Stowarzyszenia Sprzedaży Bezpośredniej Nadiya Bedrychuk.

Dyskutanci wspólnie zastanawiali się m. in. nad sposobem sfinansowania odbudowy Ukrainy.

„Trzeba znaleźć nową formułę gwarancji i długoterminowych kredytów, miksu grantów i pożyczek” – powiedział Marcin Popowski. Ekspert przypomniał, że na odbudowę Ukrainy potrzebnych jest przynajmniej 350 mld euro – do tej pory UE przeznaczyła 19 mld. Jego zdaniem proces odbudowy Ukrainy przebiega równoległe z zapowiedzią zmian wynikających z procesu akcesji do UE. Reformy te pozwolą na usprawnienie wymiaru sprawiedliwości, w tym na walkę z korupcją.

„Ukraina się zmienia” – zapewnił dyrektor generalny UkraineInvest Sergiy Tsivkach. „Na początku wojny u przestało działać ok 80 proc. ukraińskich firm, obecnie działalność prowadzi ok. 90 proc. A administracja nawet w czasie wojny wspiera biznes” – mówił.

„Gdy kraj jest atakowany, chronimy to nie tylko naszych granic, ale również biznes” – mówił. Tsivkach wspomniał, że wśród problemów, przed którymi stanęła Ukraina, była m. in. relokacja przedsiębiorstw i wspieranie nowych inwestycji – wśród tych pochodzących z Rosji.

„Zachęcam polskich i globalnych inwestorów do wzięcia pod uwagę Ukrainy, bo możliwości się ogromne. Nigdzie nie otrzymacie takiego zwrotu z inwestycji jak obecnie u nas. Czego potrzebujemy? Kooperacji z zagranicznymi partnerami i w szczególności technologii” – dodał.

Odbudowa Ukrainy: jak wesprzeć polsko-ukraińską współpracę biznesową

Ostatni panel dotyczył tego, jak można usprawnić współdziałanie przedsiębiorców z sąsiedzkich krajów. O tym, jakie działania i procesy mogą zintensyfikować polsko-ukraińską działalność biznesową, rozmawiali: minister rozwoju i technologii  Waldemar Buda, posłanka do parlamentu Ukrainy Halyna Yanchenko, dyrektorka wykonawcza Związku Przedsiębiorców Ukraińskich (SUP) Kateryna Glazkova, prezes Polskiego Funduszu Rozwoju Paweł Borys, doradca PGNiG ds. współpracy z Ukrainą Ireneusz Derek, prezes Ukraińskiej Izby Przemysłowo-Handlowej Gennadiy Chyzhykov oraz członek zarządu PKN ORLEN S.A. Jan Szewczak.

Jak wynika z dyskusji, polskie firmy są zainteresowane działalnością w Ukrainie. W tym momencie gotowość do odbudowy Ukrainy zgłosiło już 1,2 tys. polskich przedsiębiorców, którzy zgłosili się do Polskiej Agencji Inwestycji i Handlu. Przedstawiciele wspomnianych podmiotów niepokoją się jednak przedłużającymi się w Ukrainie procedurami i obecną w Kijowie wciąż korupcją. Dlatego ważnym jest, aby Ukraina określiła obecnie nie tylko swoje potrzeby, ale także model rozwojowy, który jest dla niej najbardziej korzystny. Zagraniczni inwestorzy i inne państwa mogą Ukrainie pomóc, lecz kraj sam musi konsekwentnie niwelować problemy, które mogą być przeszkodami dla klimatu inwestycyjnego.

Minister Waldemar Buda mówił, że choć jeszcze nie wiadomo w jakiej formule będzie odbudowywana Ukraina, to Polska będzie w tym procesie jej poważnym sojusznikiem za względu na bliskość geograficzną, ale także dobre relacje pomiędzy państwami. „Ukraina stoi przed wielką szansą, bo kapitał zagraniczny finansowy będzie wymagał standardów […]. To jest swego rodzaju katalizator zmian z punktu widzenia zamówień publicznych, transparentności, dostępności do informacji publicznej, klarowności procesów, które w gospodarce zachodzą” – szef resortu.

Zdaniem Pawła Borysa, prezesa Polskiego Funduszu Rozwoju, także aspirowanie przez Ukrainę do UE w naturalny sposób wymusi reformy, które zwiększą jej wiarygodność ekonomiczną i staną się bardziej przyjaznym rynkiem dla polskich przedsiębiorców. „Niezwykle ważna jest deoligarchizacja gospodarki oraz walka z korupcją. Konieczne jest także stworzenie dobrych warunków dla rozwoju przedsiębiorczości, szczególnie firm sektora MŚP” – mówił Borys.

Ireneusz Derek podkreślił z kolei, że PGNiG ma nadzieję jeszcze w tym roku dokonać pierwszych odwiertów gazu na zachodzie Ukrainy. Przypomniał, że podmiot w tym celu kupił ukraińską spółkę wydobywczą, wraz z odpowiednią koncesją.

Przedsiębiorcy obecni na ukraińskim rynku zwracali uwagę także na problemy dotyczące przejść granicznych. Ich zdaniem niezbędne jest skrócenie czasu odpraw, a być może warto wrócić do rozwiązania z mistrzostw Europy w piłce nożnej sprzed lat – czyli wspólnej, polsko-ukraińskiej odprawy zamiast dwóch osobnych.

Dyskusje branżowe

Druga część konferencji poświęcona była dyskusjom w ramach konkretnych branż. Rozmawiano o pięciu sektorach – rolnictwie i żywności, przemyśle obronnym i zbrojeniach, transporcie i logistyce, sektorze IT i nowych technologiach oraz odbudowie miast i regionów. Osobną relację z nich znajdziecie Państwo już wkrótce na naszej stronie i w mediach społecznościowych – zachęcamy do śledzenia ich.

Konferencję zakończyły wystąpienia podsumowujące. Na scenie, przed podsumowującym wydarzenie bankietem, będącym luźniejszą okazją do nawiązywania kontaktów międzyobszarowych oraz biznesowych, stanęli: prezes Warsaw Enterprise Institute Tomasz Wróblewski, wiceprezes Związku Przedsiębiorców i Pracodawców Marcin Nowacki oraz przewodniczący Grupy Pracodawców w Europejskim Komitecie Ekonomiczno-Społecznym Stefano Mallia.

Wieczór uświetnił zaś koncert tegorocznego laureata Eurowizji – zespołu Kalush Orchestra. Było to energiczne, szczere i entuzjastycznie przyjęte podsumowanie całej konferencji. Ich muzyka, oparta na ukraińskiej tradycji i nawiązująca do kijowskiego folkloru, porwała tłumy do tańca. Środowisko biznesowe, po wysłuchaniu wielu godzin fachowych rozmów nt. przyszłości Ukrainy oraz polsko-ukraińskiej współpracy, wstało od stołów i, śpiewając oraz doskonale się bawiąc, pokazało, że to właśnie współpraca i  zwykła sąsiedzka życzliwość są gwarantami przyszłego sukcesu.

Konferencja jest jednym z elementów programu ZPP, którego celem jest nawiązywanie i wzmacnianie relacji między europejskimi, polskimi i ukraińskimi przedsiębiorcami oraz przygotowanie ram współpracy przy przyszłej odbudowie państwa i gospodarki Ukrainy.

Organizatorzy: Związek Przedsiębiorców i Pracodawców, Fundacja Warsaw Enterprise Institute

Patronat Honorowy: Kancelaria Prezesa Rady Ministrów, Ministerstwo Aktywów Państwowych

Partner Główny: PKN ORLEN

Partnerzy: Agencja Rozwoju Przemysłu S.A., Bank Gospodarstwa Krajowego, Polski Fundusz Rozwoju, Totalizator Sportowy

Projekt dofinansowany z budżetu państwa w ramach realizacji zadania publicznego.