Newsletter ZPP
Warszawa, 13 marca 2024 r.
INFORMACJA PRASOWA
IV edycja raportu ZPP: „Transformacja energetyczna – szansa i konieczność dla polskiej gospodarki”
Wydarzenie otworzył Jakub Bińkowski, Członek Zarządu Związku Przedsiębiorców i Pracodawców, który podkreślił zaangażowanie ZPP w tworzenie odpowiednich warunków regulacyjnych dla transformacji energetycznej i polskiej gospodarki, by pracodawcy nadmiernie nie ponosili jej kosztów, a energetyka, w szczególności wytwarzanie i inwestycje w nowe jednostki wytwórcze, była działalnością opłacalną.
Następnie głos zabrał Miłosz Motyka, Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Klimatu i Środowiska, zwracając uwagę na wyzwania i możliwości wynikające z polityki klimatycznej Unii Europejskiej. Po nim Włodzimierz Ehrenhalt, Główny Ekspert ZPP ds. energetyki, przedstawił kluczowe wnioski z raportu „Transformacja energetyczna – szansa i konieczność dla polskiej gospodarki”, akcentując konieczność przyspieszenia działań w zakresie rozwoju energetyki odnawialnej, modernizacji sieci przesyłowych oraz zapewnienia stabilności regulacyjnej dla inwestorów. Zwrócił też uwagę na listę pilnych przepisów, które powinny być wprowadzone w zakresie ułatwienia i usprawnienia procesu przyłączeń do sieci, a także na potrzebę ustalenia reżimu odległości wiatraków od zabudowań i infrastruktury, by sektor mógł rozwijać się wedle przewidywalnych i stabilnych regulacji.
Pierwszy panel poświęcony był przyszłości Europejskiego Zielonego Ładu i Clean Industrial Deal z perspektywy pracodawców. Hubert Wiśniewski, reprezentujący KGHM Polska Miedź S.A., zwrócił uwagę na fakt, że polskie przedsiębiorstwa, konkurując na globalnym rynku, muszą przestrzegać unijnych regulacji, podczas gdy firmy spoza UE nie są nimi objęte, co wpływa na ich konkurencyjność. Wskazał także, że surowce takie jak miedź są kluczowe dla rozwoju energetyki i infrastruktury przesyłowej, a ich strategiczne znaczenie powinno znaleźć odzwierciedlenie w politykach unijnych, ze szczególnym uwzględnieniem przemysłu energochłonnego, takiego jak górnictwo i hutnictwo. Tomasz Świetlicki, Dyrektor Pionu Regulacji w PGE, odniósł się do Clean Industrial Deal, zaznaczając, że dokument ten powinien zostać dostosowany do realiów rynku energetycznego i przemysłowego w Polsce. Wskazał również na potrzebę wsparcia unijnego dla nowych jednostek wytwórczych gazowych. Dyrektor Świetlicki skrytykował również CID za nieuwzględnienie ciepłownictwa systemowego, które stoi przed poważnymi wyzwaniami, łącznie z niemożliwością pełnej elektryfikacji w najbliższych dekadach. Z kolei Kamil Lipiński, Kierownik Zespołu Energii i Klimatu w Polskim Instytucie Ekonomicznym, podkreślił, że wdrażanie Clean Industrial Deal wymaga obiektywnej analizy skutków dla całego sektora przemysłowego, a nie tylko z perspektywy producentów energii czy jej konsumentów. Wskazał, że polityka ta, jeśli zostanie źle wdrożona, może prowadzić do deindustrializacji Europy. Podsumowując panel, uczestnicy zgodzili się, że potrzebne są mechanizmy wsparcia dla strategicznych surowców oraz że gaz powinien być kluczowy w okresie przejściowym dla transformacji energetycznej. Ponadto, regulacje powinny uwzględniać realne potrzeby przemysłu i uwzględniać konkurencyjność europejskich firm w skali globalnej.
Drugi panel koncentrował się na technologiach dla dekarbonizacji energetyki i efektywnych sieci przesyłowych. Michał Gryglicki z Samsung C&T przedstawił możliwości zaangażowania jego firmy w projekty energetyczne w Polsce, podkreślając, że Samsung jako doświadczony kontraktor EPC może wnieść istotną wartość w zakresie inżynierii, dostaw i budowy nowych obiektów. Wskazał także, że firma ma szerokie doświadczenie w projektach jądrowych i jest neutralna technologicznie, mogąc pracować z różnymi technologiami małych i dużych reaktorów, a także w realizacji bloków gazowych, magazynów energii i energetyki wodnej. Edward Komorowski, dyrektor pionu rozwoju PGE omówił rolę elektrowni szczytowo-pompowych w bilansowaniu energii odnawialnej oraz ich potencjał jako wielkoskalowych magazynów energii. Przedstawił także projekt ESP Młoty, który traktowany jest jako komplementarne rozwiązanie wobec magazynów bateryjnych rozwijanych przez PGE. Podkreślił, że kluczową przewagą elektrowni szczytowo-pompowych jest ich długowieczność (przewidywane min. 80 lat) oraz wysoki udział wydatków inwestycyjnych pozostających w kraju (capex ok. 80% local content). Marcin Roszkowski, Prezes Instytutu Jagiellońskiego, skupił się na perspektywach rozwoju energetyki wiatrowej, wskazując, że Europa powinna inwestować w technologie pozwalające na zwiększenie efektywności turbin i ograniczenie kosztów. Podkreślił również, że Europa jest w znacznym stopniu uzależniona od dostaw kluczowych komponentów z Azji, co rodzi ryzyko dla bezpieczeństwa łańcuchów dostaw i powinno skłonić Unię Europejską do inwestowania w rozwój własnych zdolności produkcyjnych. Prezes Roszkowski zwrócił uwagę na brak doktryny na poziomie krajowym, która całościowo usystematyzowała by podejście do energetyki, mitygując przejściowe mody na typy źródeł wytwórczych, technologii magazynowania czy wytwarzania wodoru, magazynowania energii elektrycznej. Uczestnicy panelu zgodzili się, że niezbędne są działania zmniejszające zależność od importu technologii spoza UE.
Ostatni panel dotyczył regulacji i deregulacji dla sektora energetycznego zarówno na poziomie krajowym, jak i unijnym. Ireneusz Zyska, Poseł na Sejm RP, zwrócił uwagę na problem przeciągających się procesów inwestycyjnych. Podkreślił konieczność zliberalizowania tych przepisów w celu przyspieszenia inwestycji, zwłaszcza w odnawialne źródła energii. Nie tylko OZE było tematem wypowiedzi Posła Ireneusza Zyski, ponieważ zwrócił też uwagę na brak dedykowanych regulacji dla małych reaktorów jądrowych, w tym dla instalacji badawczych takich jak HTRG projektowany w NCBJ w Świerku (High Temperature Gas-cooled Reactor) Michał Hetmański, Prezes Zarządu Instrat, mówił o wpływie polityki UE w dziedzinie ochrony środowiska na rozwój sieci przesyłowych oraz inwestycji w odnawialne źródła energii. Zasygnalizował problem obszarów NATURA 2000, które w przeszłości były wyznaczane masowo, często bez dostatecznego uzasadnienia, a dziś stanowią istotną barierę dla realizacji strategicznych inwestycji. Wskazał, że dodatkowe wyznaczanie odległości instalacji wytwórczych i sieci od takich obszarów dubluje ocenę środowiskową, wydłuża proces wydawania decyzji i zgód, niepotrzebnie angażuje i tak już obciążonych urzędników..
Piotr Czopek, Wiceprezes Polskiego Stowarzyszenia Energetyki Wiatrowej, przedstawił najważniejsze deregulacje potrzebne dla sektora wiatrowego i zaznaczył, że obecne przepisy wciąż utrudniają rozwój farm wiatrowych, rodząc niepewność inwestorów i wykonawców,a jako przykład pokazał bezwład rządu i parlamentu, które od jesieni 2023 nie poradziły sobie z ustaleniem nowego reżimu odległościowego. Podkreślił również, że zarówno na poziomie krajowym, jak i unijnym potrzebna jest bardziej przyjazna polityka przemysłowa, uwzględniająca potrzeby sektora odnawialnych źródeł energii. Podsumowując panel, eksperci zgodzili się, że kluczowe jest przyspieszenie procesów inwestycyjnych poprzez uproszczenie procedur środowiskowych. Poseł Ireneusz Zyska, optując za wsparciem administracyjnym i budżetowym dla projektu HTGR realizowanym w Świerku wszedł w dyskusję z Prezesem Instrat, który poddawał w wątpliwość użyteczność dla przemysłu technologii reaktora wysokotemperaturowego i zasadność dalszego finansowania projektu.
Moderatorem paneli był Maciej Drozd, dyrektor Forum Energii i Klimatu ZPP. Wydarzenie zakończyło się podsumowaniem najważniejszych wniosków oraz sesją networkingową.
