Newsletter ZPP
Warszawa, 16 marca 2020 r.
Propozycje PharmaNET do nowelizacji ustawy COVID-19
Więcej uprawnień, więcej ochrony, mniej kontroli
Poszerzenie katalogu rodzajów środków dezynfekujących, możliwych do wytwarzania w recepturze aptecznej oraz rozwiązania obniżające koszty produkcji takich środków, zapewnienie ciągłości pracy apteki przy ograniczonym personelu oraz czasowe ograniczenie uprawnień urlopowych, udostępnienie aptekom środków ochrony osobistej i ograniczenie dostępu do izby ekspedycyjnej, umożliwienie odliczania kosztów ponoszonych na ochronę pracowników aptek oraz wstrzymanie kontroli na czas walki z epidemią – to propozycje Związku Pracodawców Aptecznych PharmaNET do procedowanej nowelizacji ustawy o zwalczaniu COVID-19.
13 marca br. Senat przyjął projekt nowelizacji ustawy z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych. ZPA PharmaNET docenia fakt, że uwzględniono w nim, zaproponowany przez Związek zapis, umożliwiający nieodpłatne przekazywanie brakujących leków, wyrobów medycznych i środków ochrony osobistej z Agencji Rezerw Materiałowych na potrzeby „ochrony życia i zdrowia personelu podmiotów leczniczych prowadzących szpitale, stacji sanitarno-epidemiologicznych, aptek ogólnodostępnych lub punktów aptecznych”. Związek proponuje dodatkowo, aby w toku dalszych prac legislacyjnych ustalić, że wykazy takich produktów będzie określał minister zdrowia w drodze obwieszczenia, obowiązującego nie dłużej niż 90 dni.
W stanowisku zawierającym kilka postulatów legislacyjnych w obszarze przeciwdziałania COVID-19, PharmaNET apeluje o ustawowe usankcjonowanie rozwiązań, ograniczających fizyczny kontakt farmaceutów i techników farmaceutycznych z pacjentami za pierwszym stołem, ale bez uszczerbku dla dostępności produktów oraz świadczonych usług farmaceutycznych.
– Proponujemy wprowadzenie do ustawy artykułu, który mówi, iż w celu przeciwdziałania COVID-19, apteka i punkt apteczny mogą ograniczyć dostęp pacjentów do izby ekspedycyjnej. Wprowadzenie takiego zapisu będzie stanowiło legitymację do działań już teraz podejmowanych przez apteki, także na podstawie wytycznych Naczelnej Izby Aptekarskiej, takich jak na przykład wydawanie leków tylko przez okienka, jak w trakcie dyżuru nocnego – wyjaśnia Marcin Piskorski, prezes ZPA PharmaNET, dodając, że zapis ten ma na celu zniesienie automatyzmu dzisiejszych rozwiązań. – To kierownik i właściciel apteki najlepiej wiedzą, jakie sposoby ograniczenia dostępu do izby ekspedycyjnej należy podjąć w celu zapewnienia personelowi i pacjentom najlepszej ochrony. Wynika to z lokalnych uwarunkowań, możliwości technicznych, ilości personelu i pacjentów etc.
Na spotkaniu w Senacie 10 marca br. Związek zgłosił postulat, by w celu zapobiegania rozprzestrzenianiu się zakażeń wirusem COVID-19, apteki ogólnodostępne mogły w izbach recepturowych samodzielnie wytwarzać i sprzedawać środki dezynfekujące pacjentom. Jeszcze tego samego dnia opublikowany został w tej sprawie komunikat Głównego Inspektora Farmaceutycznego. Obecnie pracodawcy apteczni postulują, aby jego treść miała wyraźne oparcie w przepisach ustawowych. Ponadto proponują poszerzenie katalogu środków dezynfekujących, możliwych do sporządzania w aptece (o wyroby medyczne, produkty biobójcze czy produkty kosmetyczne), co znacznie wpłynie na ich dostępność.
Postulują także, żeby w związku ze znacznymi wzrostami cen i ograniczoną dostępnością surowców farmaceutycznych niezbędnych do wytwarzania środków dezynfekujących, umożliwić aptekom nabywanie tego rodzaju surowców nie tylko w hurtowniach farmaceutycznych.
– Dzięki temu apteki mogłyby nabywać na przykład spirytus spożywczy ze sklepów czy hurtowni niefarmaceutycznych. Bez tej zmiany apteki nie będą w stanie wytwarzać środków dezynfekujących niezbędnych do przeciwdziałania COVID-19 w ilościach i po cenach odpowiadających potrzebom społecznym – przekonuje prezes Piskorski.
Z uwagi na konieczność zapewnienia ciągłości i stabilności łańcucha dostaw leków, wyrobów medycznych oraz innych produktów sprzedawanych w aptekach, jak również ciągłości dostępu do świadczeń zdrowotnych, w tym usług farmaceutycznych, ZPA PharmaNET postuluje również czasowe ograniczenie uprawnień urlopowych pracowników podmiotów leczniczych, medycznych laboratoriów diagnostycznych, hurtowni farmaceutycznych, aptek ogólnodostępnych i punktów aptecznych. Propozycja ta dotyczy nie tylko osób wykonujących zawody medyczne, ale także pozostałych pracowników, bez których prawidłowe funkcjonowanie wymienionych placówek ochrony zdrowia jest niemożliwe.
– Pracodawca mógłby odmówić udzielenia urlopu na poszukiwanie pracy, szkoleniowego, wypoczynkowego, na żądanie i bezpłatnego lub odwołać pracownika z takiego urlopu. Związek ma świadomość, że proponowane rozwiązanie jest daleko idące i nie jest łatwe z perspektywy pracowników, ale z uwagi na kryzysową sytuację takie rozwiązanie wydaje się niezbędne z punktu widzenia interesu publicznego i jest uzasadnione potrzebą ochrony zdrowia publicznego – podkreśla Piskorski. Dodaje, że niezależnie od tego postulatu zasadnym jest przyjęcie dodatkowych rozwiązań w stosunku do aptek, które aktualnie są szczególnie narażone na ryzyko nieobecności pracujących w nich farmaceutów z przyczyn losowych. Może to wynikać zarówno z konieczności opieki nad dziećmi, zmuszonymi zostać w domach (zawód farmaceuty jest niezwykle sfeminizowany), jak również ze względu na szczególne wymagania w zakresie kwarantanny (na co farmaceuci są narażeni bardziej niż inne zawody z uwagi na bezpośredni i ciągły kontakt z pacjentami). Stąd – w opinii ZPA PharmaNET – niezbędne jest zapewnienie ciągłości funkcjonowania apteki w przypadku nieobecności kierownika dłuższej niż 30 dni. – Postulujemy więc wprowadzenie odpowiedniego przepisu do ustawy lub zmianę rozporządzenia ministra zdrowia w sprawie podstawowych warunków prowadzenia apteki poprzez zmianę § 11 ust. 1 rozporządzenia i zastąpienie terminu „30 dni” – terminem „180 dni”.
Apteki, zdaniem Związku, powinny mieć także możliwość odliczania kosztów ponoszonych na ochronę pracowników aptek. – Powinno dotyczyć to wszelkich zakupów materiałów i środków zmniejszających ryzyko zakażenia personelu (środki ochrony osobistej, dezynfekcji, przystosowanie lokalu) nabyte nie tylko hurtowniach farmaceutycznych- – mówi prezes Piskorski.
ZPA PharmaNET apeluje ponadto, aby na czas działań związanych z przeciwdziałaniem COVID-19, w szczególności na czas stanu zagrożenia epidemiologicznego, wstrzymać prowadzone aktualnie kontrole oraz inne postępowania administracyjne dotyczące aptek i nie wszczynać nowych, zarówno przez Narodowy Fundusz Zdrowia jak i Inspekcję Farmaceutyczną (z wyłączeniem postępowań mających na celu wydanie zezwolenia na prowadzenie apteki). Związek podkreśla, że aktualnie kierownik apteki oraz pozostały jej personel są skupieni na zapewnieniu ciągłości dostępu do leków, wyrobów medycznych oraz środków dezynfekujących polskim pacjentom (w tym poprzez sporządzenie leków zgodnie ze wspomnianym wcześniej komunikatem GIF). Personel apteki poświęca też czas na zwiększone obowiązki raportujące, a także zapewnienie czystości i bezpieczeństwa apteki (w tym np. odkażanie powierzchni stołów czy szyb).
– Przeprowadzanie angażujących kierownika aptek, jak i pozostały personel kontroli NFZ czy inspekcji farmaceutycznej, należy uznać za zbędne i odciągające personel apteki od zadań realizowanych w związku z pandemią – podkreśla Marcin Piskorski.
Stanowisko ZPA PharmaNET zawierające postulaty legislacyjne w obszarze przeciwdziałania COVID-19
Fot. geralt / pixabay.com
