Raport: Przyszłość unijnego systemu celnego: wyzwania, możliwości i konsekwencje

Gwałtowny rozwój handlu elektronicznego zasadniczo zmienił globalny handel, stwarzając zarówno możliwości, jak i wyzwania dla systemów celnych na całym świecie. W Unii Europejskiej (UE) transgraniczna sprzedaż online gwałtownie wzrosła, co wymusiło reformy mające na celu modernizację unii celnej i dostosowanie jej do złożoności gospodarki cyfrowej. Niniejszy raport analizuje pilną potrzebę zmian w polityce celnej, wynikającą z rosnącej liczby przesyłek, ewolucji modeli biznesowych oraz ekspansji e-commerce.

W 2023 roku organy celne UE przetworzyły ponad 2,6 miliarda importowanych towarów, z czego znaczna część została zadeklarowana w ramach reżimu H7 dla towarów o niskiej wartości. Obecny system, pierwotnie zaprojektowany dla przesyłek masowych, ma trudności z zapewnieniem zgodności z przepisami dotyczącymi VAT, ceł i regulacji bezpieczeństwa, co prowadzi do strat budżetowych oraz napływu niezgodnych z przepisami lub podrabianych towarów. Jednak przedstawiciele branży podkreślają, że straty dochodowe wynikają również z systemowych praktyk zaniżania wartości towarów, a nie tylko z powodu zwolnienia de minimis.

Zgodnie z dochodzeniami Europejskiego Urzędu ds. Zwalczania Nadużyć Finansowych (OLAF) niektóre sektory, takie jak tekstylia i obuwie, są szczególnie narażone na systematyczne praktyki zaniżania wartości, które znacząco wpływają na budżet UE. Aby sprostać tym wyzwaniom, Komisja Europejska zaproponowała szereg reform, obejmujących centralizację odpraw celnych, cyfryzację procesów celnych, wzmocnienie zarządzania ryzykiem oraz współpracę z platformami e-commerce.

Choć środki te mają na celu stworzenie odpornej, wydajnej i przyszłościowej unii celnej, przedstawiciele biznesu podkreślają znaczenie egzekwowania przepisów w oparciu o analizę ryzyka oraz poprawy wymiany danych, aby zapewnić zgodność z regulacjami bez nadmiernego obciążania przedsiębiorstw. Zaznaczają, że reformy powinny koncentrować się na zwiększaniu zdolności celnych i modernizacji mechanizmów egzekwowania prawa, a nie jedynie na zwiększaniu obowiązków regulacyjnych dla platform i importerów.

Proponowane zmiany wpłyną nie tylko na handel w obrębie UE, ale również na kraje kandydujące do UE, takie jak Mołdawia i Ukraina, które dostosowują swoje przepisy celne do unijnych standardów. Zapewnienie płynnego przejścia i przewidywalności regulacyjnej będzie kluczowe dla wspierania relacji handlowych między UE a jej przyszłymi członkami. Polityka celna może być skuteczniejsza, chronić źródła dochodów oraz wspierać uczciwą konkurencję, jeśli zostanie dostosowana do realiów współczesnego handlu. Należy jednak zadbać o to, aby reformy nie miały nieproporcjonalnego wpływu na MŚP ani nie prowadziły do niezamierzonej monopolizacji sektora e-commerce.

Pełny raport: Przyszłość unijnego systemu celnego: wyzwania, możliwości i konsekwencje