Polska strategia eliminacji HPV. Dalsze kroki w realizacji programu szczepień

Warszawa, 15 maja 2025

15 maja br. w Świetlicy Wolności w Warszawie odbyło się spotkanie Polska strategia eliminacji HPV. Dalsze kroki w realizacji programu szczepień pod patronatem Związku Przedsiębiorców i Pracodawców. Rozmowy z udziałem klinicystów, decydentów i przedstawicieli organizacji społecznych miały charakter okrągłego stołu, a ich celem było wypracowanie rozwiązań, które docelowo mają znaleźć się w strategii eliminacji HPV zaproponowanej Ministerstwu Zdrowia w formie apelu. Spotkanie odbyło się w ramach obchodów Światowego Tygodnia Szczepień.

Udział wzięli:

• dr n. med. Agnieszka Gorgoń-Komor – Senator RP
• Joanna Frątczak-Kazana – Menadżerka ds. programów pomocowych, Fundacja Onkologiczna Alivia
• Agata Polak-Krygier – Project Manager Bye Bye HPV, Sexed.pl
• Justyna Oknińska-Janzen – biuro Rzecznika Praw Dziecka, Zespół Spraw Zdrowia i Spraw Socjalnych
• prof. dr hab. n. med. Teresa Jackowska – Kierownik Kliniki Pediatrii Centrum Medycznego Kształcenia Podyplomowego i ordynator Klinicznego Oddziału Pediatrycznego w Szpitalu Bielańskim w Warszawie. Była konsultant krajowy w dziedzinie pediatrii (2015-2023), aktualny Prezes Polskiego Towarzystwa Pediatrycznego
• dr hab. n. med. i n. o zdr. Dominik Olejniczak – Zakład Zdrowia Publicznego, Warszawski Uniwersytet Medyczny
• Jagoda Towalska – organizatorka projektu “Nie daj się HPV”
• prof. dr hab. n. o zdr. Grażyna Iwanowicz-Palus – krajowa konsultantka w dziedzinie pielęgniarstwa położniczego

Uczestnicy spotkanie zgodzili się co do konieczności stworzenia narodowej strategii walki z HPV, ponieważ dotychczasowe działania ministerstwa Zdrowia w tej sprawie uznali za mało spójne i niewystarczające. Zwrócili uwagę na szereg przeszkód systemowych na drodze do zwiększenia poziomu zaszczepienia przeciwko HPV wśród dzieci i młodzieży objętych rządowym programem szczepień.

Kluczowym postulatem, który pojawił się w dyskusji, było rozszerzenie grupy wiekowej uprawnionej do korzystania z programu. Senator Agnieszka Gorgoń-Komor zobowiązała się do wszelkich działań na rzecz włączenia do niego młodzieży w wieku 14-18 lat. Poparcie swojej organizacji dla tego postulatu wyraziła też prof. Teresa Jackowska, przewodnicząca Polskiego Towarzystwa Pediatrycznego. Opowiedziała się za tym również inicjatorka akcji Nie Daj się HPV, maturzystka Jagoda Towalska, która, prowadząc działania edukacyjne wśród uczniów swojej szkoły, odnotowała zdecydowanie większe zainteresowanie tematyką HPV i szczepień przeciwko niemu wśród starszych nastolatków.

Uczestnicy zgodzili się też, że w akcję szczepień i ich promocji powinni włączyć się reprezentanci wszystkich zawodów medycznych – gotowość po stronie położnych wyraziła prof. Grażyna Iwanowicz-Palus, z kolei dr Dominik Olejniczak mówił o możliwym wkładzie profilaktyków w tworzenie strategii będącej przedmiotem spotkania.

Na brak koordynacji działań podejmowanych w ramach walki z HPV zwróciła uwagę Joanna Frątczak-Kazana. Według niej, nie uda się podnieść poziomu zaszczepienia, jeśli ten cel nie będzie jasno określony w strategii obejmującej wszystkie wdrażane już i planowane jeszcze inicjatywy. Prof. Teresa Jackowska i Justyna Oknińska-Janzen z biura Rzecznika Praw Dziecka zwróciły uwagę na bierność lekarzy, którzy nie zachęcają do szczepień i nie informują młodych pacjentów i ich opiekunów o korzyściach płynących ze szczepienia. Uczestnicy okrągłego stołu zgodzili się, że należy wypracować mechanizmy, które pozwolą wynagradzać regiony za jak najwyższą liczbę zaszczepionych dzieci, a w edukację lekarzy w tym zakresie włączyć samorządy lekarskie, bo tylko one mogą coś temu środowisku narzucić.

Przykład Jagody Towalskiej pokazał gościom spotkania, że w działania promujące szczepienia należy włączyć lekarzy, pielęgniarki czy położne, ale także samą młodzież. O takich projektach realizowanych pod patronatem Senatu wspominała Agnieszka Gorgoń-Komor.

Wszyscy uczestnicy wspominali o wzmożonej aktywności środowisk antyszczepionkowych, których przedstawiciele piszą choćby do Rzeczniki Praw Dziecka. Joanna Oknińska-Janzen wspomniała, że takie osoby są edukowane przez pracowników jej biura w zakresie bezpieczeństwa szczepionek.

Uczestnicy okrągłego stołu zgodzili się, że strategia powinna obejmować zdecydowane działania i precyzyjnie określone cele, ponieważ Polska, ze swoim publicznym programem szczepień, i tak jest niemal o 20 lat spóźniona w działaniach w ramach walki z HPV w stosunku do innych krajów.