Warszawa, 30 grudnia 2022 r. 

Aktualizacja Prognozy Gospodarczej ZPP na rok 2022

Wzrost PKB

Było: 3.7%
Jest: 4.5%

Inflacja

Było: 12.5%
Jest: 14.2%

Bezrobocie

Było: 5.1%
Jest: 5.3%

Inwestycje

Było: 16.2%
Jest: 16.5%

Prognozy instytucji międzynarodowych

Ostatnie lata nie sprzyjają prognozom makroekonomicznym. Tradycyjna ekonometria szeregów czasowych dobrze sprawdza się szczególnie w warunkach relatywnego spokoju. Wprawdzie poprawnie skonstruowany model jest odporny na szoki (te wygaszają się z czasem), jednak chaos geopolityczny powoduje, że przewidywanie przyszłości w oparciu o przeszłość jest skomplikowane. W takich warunkach skorzystać można z modeli uczenia maszynowego lub sieci neuronowych.

Niezależnie od sytuacji, niektóre instytucje obowiązane są do publikowania prognoz i modeli. Musi to uczynić np. Ministerstwo Finansów w projekcie ustawy budżetowej. Na 2022r. MF przewiduje, że wzrost gospodarczy wyniesie realnie 4.6%, stopę bezrobocia rejestrowanego na poziomie 5.0% (BAEL 2.7%), inflację wynoszącą 13.5% (CPI) albo 13.3% (HICP) oraz inwestycje wynoszące 4.9%. Podawana na cytowanej stronie MF prognoza Komisji Europejskiej zakłada wzrost realnego PKB na poziomie 4%, inflację HICP 13.3%, bezrobocie równe 2.7%, a także stopę inwestycji wynoszącą 3.7%.

OECD jest nieco bardziej optymistyczne od Eurostatu w prognozie wzrostu PKB i przewiduje w 2022r. 4.5%. Inflacja wynieść ma 14.2% z czego bazowa (pozbawiona komponentu żywnościowego oraz energetycznego) 8.7%. Bezrobocie przewidywane jest na poziomie 2.9%. Bank Światowy przewiduje dla Polski w 2022r. wzrost PKB wynoszący 4%, nakłady brutto na środki trwałe (inwestycje) równe 4.9%, inflację na poziomie 13.2%

Podsumowując, konsensus instytucji międzynarodowych dotyczących wzrostu PKB Polski ustalić można na 4%, inflacji na 13%, a bezrobocia na 3%. MF jest nieco bardziej optymistyczny i zakłada wyższy wzrost gospodarczy oraz jednocyfrową inflację.

Prognoza ZPP

Wzrost PKB

W 2022 roku produkt krajowy brutto wzrośnie, jednakże wolniej, niż zakładano. Rząd staje przed trudnymi decyzjami – jednym z najpilniejszych obszarów w tym zakresie jest inflacja. Inwestycje prywatne determinowane są aktualną kondycją światowej gospodarki, która dopiero odżywa po pandemii COVID19. Na wybór lokalizacji ma też wpływ jej bezpieczeństwo, a wybuch wojny na Ukrainie sprawił, że Polska znalazła się niebezpiecznie blisko frontu.

Dynamika PKB, jaką zaobserwowano w I połowie 2022r. napawa optymizmem, bowiem względem analogicznego okresu w 2021r. produkt krajowy brutto wzrósł nominalnie o ponad 16%. Prognozy na II połowę 2022r. wykonane przez ZPP wskazują, że wyniesie on rdr 14.8%. Jest to wynik bardzo zbliżony do prognoz Ministerstwa Finansów, które zakłada wzrost nominalnego PKB na poziomie 15.1%. Za znaczną część tego wzrostu odpowiada jednak inflacja, która powoduje nieproporcjonalny przyrost nominalnego PKB.

Wg naszych szacunków, wzrost realnego PKB wyniesie 4.5%.

Inflacja RDR

Inflacja według wszelkiego prawdopodobieństwa w 2023 roku nadal będzie pokaźna, aczkolwiek jej wzrost nieco wyhamuje z uwagi na efekty bazy. Problemem jest fakt, że 2023r. jest rokiem wyborczym. Ogranicza to rządowi pole manewru. Normalnie, elementem walki ze wzrostem cen byłoby ograniczenie pakietów socjalnych. Rząd znajduje się pod silną presją, by wydatki utrzymać, a wręcz delikatnie rozszerzyć. Na razie zapowiedziano kontynuację dodatkowych emerytur i świadczenia wychowawczego. Utrzymana ma być też obniżka VAT na żywność, ale już nie na paliwa.

Obserwowana dotąd w 2022 roku inflacja wyniosła rdr odpowiednio 9.7% w I kwartale, 13.9% w II kwartale, 16.3% w III kwartale. ZPP na IV kwartał bieżącego roku prognozuje rdr inflację na poziomie 17%. W całym 2022 roku stopa inflacji wyniesie zatem w naszym przekonaniu ok. 14.2%. Początek przyszłego roku to dalsze delikatne wzrosty, aczkolwiek tempo przyrostu inflacji znacząco spadło. Odczuwalnego spadku doświadczymy dopiero w 2024r.

Stopa bezrobocia

Tradycyjnie, w kryzysie decydenci wybierają, czy bardziej zależy im na walce z inflacją, czy na zatrudnieniu. Rząd ewidentnie docenia wagę pracy. Różnorakie polityki obliczone są na utrzymanie, a nawet zmniejszenie bezrobocia. Aktywizowani zawodowo są także uchodźcy ukraińscy. Dane pokazują, że znaczna część uchodźców z Ukrainy, mimo specyficznej struktury demograficznej, znalazło pracę w Polsce. Wcześniej, mimo pandemii, udało się utrzymać zatrudnienie.

Obserwowane dane za 2022r. raportowane przez GUS wynoszą: za I kwartał 5.8%, za II kwartał 5.2%, a za III kwartał 5.1%. ZPP prognozuje stopę bezrobocia na IV kwartał wynoszącą 5.2%. Oznacza to łączną stopę bezrobocia w 2022r. na poziomie 5.3%. ZPP przewiduje ponadto, że w wyniku powoli poprawiającej się sytuacji makroekonomicznej, a także potencjalnych szans rozwoju wynikających z udziałem polskich firm w odbudowie Ukrainy, bezrobocie w 2023r. będzie delikatnie spadać.

Stopa inwestycji

Można stwierdzić, że już od lat, mimo powracających głosów krytycznych, stymulowanie inwestycji nie „ważyło” w polskiej polityce gospodarczej tyle, co choćby programy społeczne. Wprowadzanie kolejnych świadczeń przełożyło się oczywiście na wzrost konsumpcji, a ten z kolei na wzrost PKB. Liczni eksperci zwracali jednak uwagę, że konsumpcja ta powoduje wzrost popytu na proste w produkcji dobra, co nie przekłada się na poprawę konkurencyjności polskiej gospodarki. Jednocześnie, dopalacz konsumpcyjny świetnie sprawdza się w warunkach dobrobytu, jednakże to wydatki inwestycyjne pozwalają utrzymać wzrost gospodarczy przy spowolnieniu. Przewidywania te niestety okazały się trafne. Stopa inwestycji w gospodarce w 2021r. wyniosła jedynie ok 17%.

W 2022 i 2023r. wiele zależy od tego, czy rząd będzie dysponował wystarczającymi środkami do tego, by przy pomocy inwestycji publicznych zachęcić inwestorów prywatnych do działania. Silny impuls inwestycyjny stanowić będzie zwiększenie wydatków na obronność. Doinwestowania wymaga także energetyka. W projektach cyfryzacyjnych i klimatycznych ważne będzie odblokowanie KPO. Kluczowe z punktu widzenia wspierania inwestycji prywatnych będzie z kolei zapewnienie względnej stabilności regulacyjnej. Mając powyższe na uwadze, ZPP przewiduje stopę inwestycji w 2022r. na poziomie 16.5%.

Zobacz: 30.12.2022 Aktualizacja Prognozy Gospodarczej ZPP na rok 2022