Newsletter ZPP
Warszawa, 21 listopada 2022 r.
Badanie ZPP: Choć pracownicy wracają do pracy stacjonarnej, to praca zdalna zyskała na popularności. Jest bardzo ceniona przez większość pracowników, zaś wśród pracodawców można spotkać zarówno zwolenników, jak i przeciwników tej formy świadczenia pracy
- Choć pracownicy wrócili już do biur, to ilość osób pracujących zdalnie jest wyraźnie większa niż przed pandemią. Praca zdalna zyskała dużą popularność na polskim rynku.
- Pracownicy w znacznej mierze są zwolennikami pracy zdalnej, jeśli charakter wykonywanych obowiązków ją umożliwia.
- Pracodawcy mają różne doświadczenia w zakresie pracy zdalnej swoich pracowników. Wielu z nich uważa ją za bardzo dobre rozwiązanie, inni z kolei są jej przeciwnikami.
- Praca zdalna to liczne korzyści doceniane zarówno przez pracowników, jak i przez pracodawców. Nie brakuje jednak negatywnych aspektów, takich jak ograniczenie kontaktów międzyludzkich, czy problemy z godzeniem życia zawodowego i prywatnego.
Związek Przedsiębiorców i Pracodawców prowadzi projekt „Potrzeby i wyzwania związane z wdrażaniem w przedsiębiorstwach prywatnych modelu pracy zdalnej“. Projekt finansowany jest ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego. Jego głównym celem jest zidentyfikowanie potrzeb i wyzwań związanych z wdrażaniem w przedsiębiorstwach modelu pracy zdalnej, z uwzględnieniem obowiązujących regulacji prawnych oraz sformułowanie w tym zakresie wniosków oraz rekomendacji. Projekt pozwoli dokonać oceny dotychczasowych i projektowanych norm prawnych oraz przedstawi doświadczenia rynku w zakresie pracy zdalnej w okresie pandemii Covid-19. Umożliwi także przedstawienie potrzeb i oczekiwań zarówno pracowników i pracodawców.
W pierwszym etapie projektu przeprowadziliśmy badania ilościowe i jakościowe mające udzielić odpowiedzi na pytanie, jakie są oczekiwania, potrzeby praz postawy pracodawców i pracowników dotyczące pracy zdalnej. Badanie prowadzone było przez profesjonalny podmiot badawczy w ścisłej współpracy z ekspertami ZPP. Badanie ilościowe przeprowadzono w formie ankiety na grupie 1092 respondentów będących pracownikami, zaś badanie jakościowe obejmowało wywiady pogłębione 16 przedsiębiorców będących przedstawicielami zarówno małych, jak i większych firm.
Wnioski z przeprowadzonych badań wskazują, że przed 2020 r. jedynie 4% ankietowanych pracowało głównie bądź wyłącznie zdalnie, a kolejnych 13% zarówno zdalnie, jak i stacjonarnie. Praca zdalna była zatem traktowana jako swego rodzaju odstępstwo od normy stosowane w nieprzewidzianych sytuacjach bądź jako swego rodzaju benefit pracowniczy. W czasie pandemii, gdy praca zdalna dla wielu firm stała się koniecznością 14% ankietowanych wykonywała swoje obowiązki w ten sposób, zaś kolejnych 20% zarówno zdalnie jak i stacjonarnie. W ostatnich miesiącach blisko 8 na 10 osób znów pracuje stacjonarnie, niemniej co dziesiąty ankietowany wciąż pracuje głównie zdalnie, a drugie tyle hybrydowo. Oznacza to, że mimo iż w większości wróciliśmy do biur, to praca zdalna zyskała na naszym rynku znaczną popularność.
„Pandemia pokazała nam, że w wielu przypadkach pracownik może swoją pracę wykonywać zdalnie równie efektywnie co z siedziby firmy. Wiele zależy charakteru wykonywanych czynności, ale tam gdzie jest to możliwe do wdrożenia, praca zdalna może przynieść korzyści zarówno pracownikom, jak i pracodawcom.” – mówi Cezary Kaźmierczak, Prezes Związku Przedsiębiorców i Pracodawców
Potwierdzają to wyniki badania jakościowego. Wyraźnie widać w nich podział na pracodawców będących dużymi zwolennikami tego rodzaju pracy, oraz tych będących przeciwnikami. Ich doświadczenia są całkowicie różne, część pracodawców w wywiadach pogłębionych wskazuje na problemy z egzekwowaniem obowiązków pracowniczych, z efektywnością pracy, czy na pojawiające się przypadki naruszeń obowiązków pracowniczych. Z drugiej strony wielu pracodawców wskazywało, że nie zauważyło spadku efektywności, a nawet obserwowała jej wzrost. Dla tej grupy praca zdalna oznacza korzyści takie jak: redukcja kosztów, zwiększenie wydajności pracownika oraz (niebędący bez znaczenia) element HR, czyli dodatkowy, istotny benefit, którym można zwiększyć zadowolenie pracownika.
Choć sami pracownicy zdecydowanie częściej są zwolennikami pracy zdalnej, to istnieje również grupa osób (około 5%), która mając możliwość pracy zdalnej świadomie wybiera pracę stacjonarną. Wskazują, że dla nich praca z domu wiąże się z wyższymi kosztami związanymi z koniecznością organizacji miejsca pracy, zwiększonymi wydatkami na media, a także problemami związanymi z efektywnym zarządzaniem czasem, oddzieleniem życia osobistego od życia zawodowego oraz deficytem w kontaktach społecznych.
Gdy praca zdalna staje się przymusem, jak było w okresie pandemii, mogą pojawiać się negatywne skutki. Ludzie potrzebują kontaktu z innymi, a w czasie pandemii byliśmy zamknięci w domach. Czasem praca zdalna powoduje także problemy w godzeniu życia prywatnego i służbowego. Dlatego ważne jest, by pracodawca oferując pracę zdalną nie zaniedbywał aspektu społecznego pracy i umożliwiał pracownikom wzajemne kontakty bądź dawał możliwość pracy hybrydowej.
Ważnym aspektem na który wskazywali pracodawcy jest fakt, że pandemia Covid-19 wymusiła na wielu firmach wypracowanie efektywnych rozwiązań dotyczących pracy zdalnej. Regulacje prawne w tym zakresie powinny istnieć wcześniej, bez nich właściciele firm nie posiadali wzorców takiej organizacji pracy. Niemniej przyjęte rozwiązania okazały się bardzo skuteczne, a obecne regulacje prawne nie w każdym aspekcie spotykają się z dobrym przyjęciem rynku. Dla wielu firm oznacza to konieczność zmiany dobrze funkcjonujących mechanizmów i dostosowania się do nowych wymogów. Pracownicy choć proponowane rozwiązania prawne oceniają lepiej niż pracodawcy, to wiele z nich nie oceniają jednoznacznie pozytywnie.
„Pandemia wymusiła na pracodawcach stworzenie własnych rozwiązań pracy zdalnej, które się sprawdzają. Regulacja prawna w Kodeksie pracy jest mocno spóźniona. Ważne jest, aby projektowane przepisy nie niweczyły dobrych rozwiązań, a jednocześnie by porządkowały już istniejącą praktykę.” – mówi Cezary Kaźmierczak, Prezes Związku Przedsiębiorców i Pracodawców.
Szczegółowe wyniki badania ilościowego i jakościowego dostępne są na stronie internetowej Związku Przedsiębiorców i Pracodawców. W kolejnych tygodniach pojawiać się będą dalsze materiały dotyczące pracy zdalnej. Serdecznie zapraszamy do zapoznania się z nimi.
