Oświadczenie ZPP w sprawie projektu ustawy o zmianie ustawy o usługach płatniczych

Związek Przedsiębiorców i Pracodawców (ZPP) zauważa problem związany z kwestią opłat tzw. interchange (interchange fee – IF), utrzymywanymi w Polsce na wysokim poziomie w porównaniu z innymi krajami w Unii Europejskiej. Będąc organizacją pracodawców reprezentującą małych i średnich przedsiębiorców (MSP) jesteśmy zainteresowani atrakcyjną ofertą ze strony banków, organizacji płatniczych, oraz agentów rozliczeniowych skierowanych do sektora MSP, a tym samym konsumentów.

Mając na uwadze powyższe, nie popieramy inicjatywy wprowadzenia regulacji określającej maksymalny poziom opłaty interchange. Jesteśmy przekonani, że poziom IF należy zmniejszyć posługując się naciskiem ze strony uczestników rynku, tj. akceptantów kart płatniczych oraz samych konsumentów. Doświadczenie ostatnich miesięcy jest dowodem, że regulacje nie są koniecznym narzędziem. Sama dyskusja nad problemem spowodowała, że organizacje płatnicze zadeklarowały znaczącą obniżkę tych opłat. Średni unijny poziom IF wynosi dla kart debetowych 0,7%, dla kart kredytowych 0,84%.  Od 2013 r. w Polsce poziom opłat interchange będzie obniżony do  0,8% –  1,3%. Jakiekolwiek dalsze zmniejszanie opłat powinno dalej postępować w oparciu o reguły rynkowe.

Wprowadzenie do ustawy zapisu o maksymalnym poziomie opłaty interchange spowoduje, że konsumenci oraz mali akceptanci kart płatniczych zostaną obciążeni różnicą wynikającą z przepisów poprzez dodatkowe/wyższe opłaty bankowe oraz opłaty dla agentów rozliczeniowych, ponieważ banki będą kompensować sobie utracone przychody. Taki mechanizm zadziałał w Hiszpanii po administracyjnej obniżce IF. Co więcej, zaproponowane regulacje chronią agentów rozliczeniowych, gdyż im nie narzuca się maksymalnego poziomu opłat. Już teraz banki są beneficjentami szeregu przepisów (m.in. o bankowym tytule egzekucyjnym) i wbrew popularnej obecnie argumentacji, można się spodziewać, że podejmą kroki, aby utrzymać poziom swoich przychodów, co spowoduje stagnacje na rynku transakcji bezgotówkowych. Przeniesienie kosztów z IF na inne ukryte opłaty w produktach bankowych zablokuje rozwój innowacyjnych projektów płatności elektronicznych, które mają charakter alternatywny dla płatności kartami. Nie ulega wątpliwości, że wygranymi proponowanej regulacji będą również duże sieci handlowe, które mają siłę aby oprzeć się opłatom narzucanym przez banki i agentów rozliczeniowych. Mały i średni biznes oraz konsumenci indywidualni pozostaną ostatecznym płatnikiem ponoszącym koszty nowych przepisów.

Przedstawione w projekcie ustawy zmiany mogą wydać się korzystne, ale  de facto działają na szkodę konsumenta oraz sektora MSP. ZPP jest gotowy do aktywnego uczestnictwa w debacie dotyczącej zmniejszania wszystkich opłat związanych z użytkowaniem kart płatniczych, jak i innych instrumentów finansowych. Nie może się to jednak odbyć kosztem wolnego rynku. Instytucje państwowe poprzez wprowadzenie przepisów chroniących korporacje nie mogą blokować rozwoju konkurencyjnych przedsięwzięć w sektorze płatności elektronicznych.