Newsletter ZPP
22.08.2018
Organizacje pracodawców oraz organizacje pozarządowe, które wspierają cudzoziemców mieszkających w Polsce, wspólnie apelują do Elżbiety Rafalskiej (Minister Rodziny Pracy i Polityki Społecznej) oraz Jadwigi Emilewicz (Minister Przedsiębiorczości i Technologii) o wprowadzenie zmian systemowych, które usprawnią proces legalizacji pobytu i pracy obcokrajowców w naszym kraju. Nieprzywiązywanie pracownika do pracodawcy, informatyzacja systemu legalizacji pracy cudzoziemców, zmiana kompetencji PIP to tylko niektóre ich postulaty.
Związki pracodawców i organizacje społeczne mówią jednym głosem w sprawie proponowanych przez resort pracy zmian do ustawy o rynku pracy. Nowelizacja ma dotyczyć zatrudnienia cudzoziemców w Polsce.
– Praca nad nową regulacją jest dobrym momentem, by przekonstruować założenia procesu zatrudnienia cudzoziemców w Polsce, a nie wprowadzać jedynie drobne korekty do istniejących rozwiązań – czytamy w piśmie sygnowanym przez prof. Witolda Klausa, prezesa Stowarzyszenia Interwencji Prawnej.
Pod listem do ministerstwa podpisały się: Business Center Club, Krajowa Izba Gospodarcza, Związek Przedsiębiorców i Pracodawców, Fundacja Centrum Badań Migracyjnych, Fundacja Polskie Forum Migracyjne, Helsińska Fundacja Praw Człowieka, Inicjatywa Chlebem i Solą, Instytut Spraw Publicznych, Stowarzyszenie Homo Faber, Stowarzyszenie Interwencji Prawnej, Stowarzyszenie na Rzecz Integracji Społeczeństwa Wielokulturowego. Czego się domagają?
- Więcej swobody dla pracowników
Obecnie obowiązujące przepisy usztywniają rynek pracy i prowadzą do zwiększenia, i tak już uprzywilejowanej, pozycji pracodawcy względem cudzoziemców, którym trudniej jest dochodzić swoich praw w przypadku wystąpienia wykorzystania lub nadużyć. Wynika to z faktu, że legalizacja pracy jest ściśle powiązana z legalizacją pobytu, a utrata pracy prowadzi w zasadzie do utraty legalności pobytu.
Nowa forma zezwolenia na pracę mogłaby zatem być wydawana cudzoziemcowi na zatrudnienie na określony czas, ale u dowolnego pracodawcy. W wariancie minimum można byłoby wprowadzić ograniczenia na wykonywanie pracy w konkretnym zawodzie lub wyłącznie na określonym terenie (np. jednego województwa).
- Legalna praca z chwilą złożenia dokumentów
Należałoby również wprowadzić zasadę, że pracę cudzoziemca uważa się za legalną od chwili złożenia prawidłowego formalnie wniosku, zawierającego wszystkie wymagane dokumenty dotyczące legalizacji pracy. Wówczas opóźnienia w zakresie długiego oczekiwania na wydanie dokumentu przez urząd nie obciążałyby niepotrzebnie przedsiębiorstw ani cudzoziemskich pracowników. W ten sposób otrzymanie zezwolenia na pracę czy oświadczenia powierzeniu wykonywania pracy cudzoziemcowi jedynie potwierdzałoby legalność zatrudnienia.
- Zezwolenie na pracę jako ‘nagroda’ za legalną pracę
Kolejną ważną zmianą systemową byłoby okazanie większego zaufania cudzoziemcom, którzy do tej pory postępowali legalnie, tzn. pracowali legalnie. Po pewnym czasie (np. 3 latach) takiej pracy cudzoziemcy otrzymywaliby generalne zezwolenie na legalny pobyt oraz pracę w Polsce na okres np. 5 lat.
- Praca bez zezwolenia dla absolwentów
Wszyscy absolwenci szkół ponadgimnazjalnych i wyższych ukończonych w Polsce powinni otrzymywać możliwość wykonywania pracy bez zezwolenia na pracę i uzyskiwać w tym celu dokument pobytowy na 3 lata, a następnie po udokumentowanym wykonywaniu pracy w ww. okresie prawo stałego pobytu. Rozszerzenia, a nie zawężenia obecnie obowiązujących przepisów, wymagają także wyzwania stojące przed polskim rynkiem pracy.
- Automatyzacja i informatyzacja systemu legalizacji pracy cudzoziemców
Procedury związane z zatrudnieniem obcokrajowców powinny obywać się w trybie online bez konieczności pojawiania się pracodawców w urzędach. Wszystkie składane dokumenty mogłyby być potwierdzane podpisem elektronicznym (lub analogicznymi systemami, np. profilem zaufanym na platformie e-PUAP). W ten sposób pracodawcy wypełnialiby wniosek online, załączali do niego skany odpowiednich dokumentów i mogliby wygenerować odpowiednie zezwolenie/oświadczenie po weryfikacji wniosku przez urzędnika po 2-3 dniach od złożenia wniosku.
- Zmiana funkcji Państwowej Inspekcji Pracy na wyłącznie pomocową
Państwowa Inspekcja Pracy powinna zostać pozbawiona funkcji śledczych, sprawdzających legalność pracy cudzoziemców oraz karzących ich za wykonywanie pracy bez właściwych zezwoleń. PIP – podobnie jak przy polskich pracownikach – powinien być wyłącznie instytucją wsparcia i pomocy, do której można się zwrócić bez obawy o negatywne konsekwencje związane z tym działaniem.
Pełna treść pisma z uwagami na temat proponowanych zmian tutaj.
Rekomendacje dotyczące usprawnienia procesu legalizacji pracy i pobytu obcokrajowców w Polsce można zaleźć również w raporcie Stowarzyszenia Interwencji Prawnej i Fundacji Konrada Adenauera pt. “Pracodawcy i pracodawczynie a zatrudnienie cudzoziemców i cudzoziemek”. Publikacja dostępna na stronie www.interwencjaprawna.pl w zakładce Publikacje.
