Warszawa, 3 lipca 2020 r.
STANOWISKO ZPP WS. PROJEKTU USTAWY O ZMIANIE USTAWY O UDOSTĘPNIANIU INFORMACJI O ŚRODOWISKU I JEGO OCHRONIE, UDZIALE SPOŁECZEŃSTWA W OCHRONIE ŚRODOWISKA ORAZ O OCENACH ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO
Związek Przedsiębiorców i Pracodawców po zapoznaniu się z „Projektem ustawy o zmianie ustawy o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko” z dnia 19 maja 2020 roku przedstawia stanowisko w przedmiotowej sprawie.
Pozostaje bez wątpienia, że konieczne jest zapewnienie szerokiego udziału społeczeństwa w podejmowaniu decyzji oraz dostępu do wymiaru sprawiedliwości w sprawach dotyczących środowiska dla zainteresowanej lokalnej społeczności i obywateli. Jednakże zmiany zaproponowane w Projekcie ustawy o zmianie ustawy o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie (…) z dnia 19 maja 2020 roku mogą spowodować negatywne skutki dla obrotu gospodarczego w Polsce i doprowadzić do wydłużenia procesów inwestycyjnych w Polsce, co w konsekwencji przyczyni się do osłabienia tempa rozwoju gospodarczego. Dodatkowo, zagrożenie to wystąpi w okresie trwającej recesji gospodarczej.
Po pierwsze, ZPP krytycznie odnosi się do regulacji warunków, które musi spełniać dana organizacja społeczna, aby przysługiwało jej prawo wniesienia odwołania od decyzji, o której mowa w art. 72 ust. 1 ustawy. Projektodawca przewiduje wprowadzenie warunków analogicznych do warunków, jakie obecnie muszą spełniać organizacje ekologiczne, które chcą uczestniczyć w postępowaniu wymagającym udziału społeczeństwa (art.44 ustawy ooś). ZPP uważa, że katalog tych warunków jest zdecydowanie zbyt wąski – udział zapewnia się bowiem każdemu podmiotowi jeśli prowadzi działalność statutową w zakresie ochrony środowiska lub ochrony przyrody, przez minimum 12 miesięcy przed dniem wszczęcia postępowania. Rekomendujemy, aby w odniesieniu do omawianego projektu – zarówno w zakresie dot. odwołania od decyzji wskazanej w art. 72 ust. 1 ustawy, jak i w zakresie uczestnictwa w postępowaniu wymagającym udziału społeczeństwa – rozszerzyć katalog warunków koniecznych do spełnienia przez organizację ekologiczną o posiadanie siedziby bądź oddziałów na terenie gminy, w granicach której realizowana jest dana inwestycja. Warunek ten zapobiegnie zjawisku powstawania korporacji ekologicznych podważających taśmowo decyzje na terenie całego kraju, a ograniczy jedynie te listę o podmioty faktycznie działające i mające lokalną perspektywę na sporną inwestycję.
Możliwość zawieszania postępowania inwestycyjnego w przypadku wstrzymania wykonania decyzji opisanych w art. 72 ust. 1 ustawy może być ponadto nadużywana. Należy wprowadzić czynnik ograniczający ryzyko składania bezpodstawnych wniosków skutkujących wstrzymywaniem inwestycji. Rekomendujemy wprowadzenie dodatkowego zabezpieczenia finansowego, w postaci kaucji, która pozwoliłaby na pokrycie części szkód inwestora w przypadku, w którym skarga okazałaby się bezzasadna, a jednocześnie ograniczałaby ryzyko wnoszenia oczywiście niezasadnych skarg.
Przedłożony projekt zwiększy także obciążenia biurokratyczne po stronie przedsiębiorców. Może wydłużyć czas załatwienia sprawy administracyjnej, co spowoduje spadek Polski w rankingach swobody prowadzenia działalności gospodarczej, które to właśnie ww. czynniki biorą pod uwagę w procesie oceny atrakcyjności inwestycyjnej danych państw. Spadek Polski z tych rankingach, spowoduje zmniejszenie atrakcyjności kraju jako miejsca dla inwestycji zagranicznych.
Nie jest prawdą, że projektowana regulacja nie spowoduje zmniejszenia dochodów jednostek sektora finansów publicznych, w tym budżetu państwa i budżetów jednostek samorządu terytorialnego. Ewentualne zmniejszenie poziomu inwestycji spowoduje osłabienie wpływów z tytułu licznych podatków (PIT, CIT, VAT, czy podatek od nieruchomości) których źródłem jest właśnie realizacja projektów inwestycyjnych. Przedłożony projekt wpłynie także na zwiększenie obciążenia wymiaru sprawiedliwości i administracji publicznej, co zwiększy koszty jego funkcjonowania, a dalej spowolni tempo procedowania spraw pozostałych podmiotów gospodarczych.
Brak wprowadzenia zakładanych poprawek spowoduje wystąpienie wymienionych wyżej procesów, co przełoży się na obniżenie atrakcyjności inwestycyjnej Polski, a dalej na obniżenie poziomu rozwoju gospodarczego i jakości życia obywateli.
Szybkość procesu inwestycyjnego i stabilność otoczenia instytucjonalno-regulacyjnego pozostają jednymi z najważniejszych przesłanek do podjęcia inicjatywy przez przedsiębiorstwa w czasie dynamicznych zmian rynkowych. Zakłócenie i przedłużenie procedur inwestycyjnych spowoduje i tak zniechęcenie do podejmowania ryzyka inwestycyjnego w Polsce, co pozostaje z jawnej sprzeczności ze strategicznymi dokumentami Rządu w zakresie polityki gospodarczej. Wprowadzany projekt może także zakłócić strategiczne, planowane inwestycje na terenie całej Polski.
ZPP stoi na stanowisku, że właściwą drogą jest zapewnienie jak największej transparentności procedur i decyzji administracyjnych, jednak stworzenie możliwości do ich zaskarżania musi być ograniczone do podmiotów faktycznie daną sprawą zainteresowanych, które muszą mieć pewność do swoich racji.
[Do pobrania] 03.07.2020 Stanowisko ZPP – ustawa o udostępnianiu informacji o środowisku
Fot. ejaugsburg/pixabay.com